زندگىِ ما چگونه و به چه علت با خواندن قرآن زيبا مىشود؟
اگر ما به آثار خواندن قرآن توجه و قرآن را مانند دوستى در زندگى انتخاب كنيم، آياتش را بخوانيم و در معانى آسمانىاش تفكر كنيم، پس از مدتى زندگىمان سرشار از نور، روشنايى، طراوت و زيبايى خواهد شد. ما در نيايشى پيش از تلاوت قرآن از خدا مىخواهيم: «خدايا! رغبت مرا به قرآن افزون گردان و آن را مايه روشنايى ديده و درمانِ بيمارىهاى دل و از بين رفتن غمواندوه من قرار ده. خدايا! زبانم را به خواندن قرآن بيارا و چهرهام را با آن زيبا، بدنم را با آن قدرتمند و ترازوى اعمالم را سنگين كن». و در نيايشى كه هنگام ختم قرآن مىخوانيم، به خداوند مىگوييم: «خدايا! قرآن را در دنيا همراه ما، در گور انيس ما، در قيامت شفاعت كننده ما، بر پُل صراط مايه روشنايى، در بهشت همنشين، در برابر آتش دوزخ پوشش و براى اجراى كارهاى نيك، راهنماى ما قرار ده».[25] آيا قرآن براى تمامى امور زندگى به درد ما مىخورد؟ قرآن براى همه امور زندگى انسان پيام دارد; خود مىگويد: (ونَزَّلنا عَلَيكَ الكِتـبَ تِبيـنـًا لِكُلِّ شَىء);[26] ما قرآن را كه براى هر چيز بيانى است بر تو نازل كرديم. در جاى ديگر مىگويد: (ما فَرَّطنا فِى الكِتـبِ مِن شَىء);[27] ما هيچ چيز را در اين كتاب فروگذار نكرديم. از آنجا كه قرآن، مشعل نور و كتاب هدايت است، پرتو نورش را تا آنجا كه مىخواهد هدايت كند، مىتاباند. البته اين به آن معنا نيست كه ما از قرآن انتظار داشته باشيم راه هواپيماسازى يا كشف بيمارىهاى سخت و ساختن موشكهاى قارهپيما را نيز آموزش دهد، زيرا قرآن، كتابِ آموزش هواپيماسازى يا موشكسازى و يا... نيست، امّا در همه اين زمينهها حرفهايى براى گفتن دارد. اولين سورهاش انسانها را به خواندن دعوت مىكند: (اقرأ باسم ربّك). گرفتارى بزرگ انسانِ امروز، نداشتن و يا ساختن سلاحهاى پيشرفته نيست; گرفتارى بزرگ او آن است كه نمىداند از اين ابزارها چگونه استفاده كند. قرآن راه درست استفاده كردن از همه امكانات و ابزار زندگى را به انسان مىآموزد. به او مىآموزد كه با كشف آهن، آن را در راه منافع مردم به كار گيرد: (واَنزَلنَا الحَديدَ فيهِ بَأسٌ شَديدٌ ومَنـفِعُ لِلنّاسِ);[28] ما آهن را آفريديم كه در آن نيروى سخت و منافعى براى مردم وجود دارد، نه در راه نابودى و كشتار آنان: (ولا تَقتُلُوا النَّفسَ الَّتى حَرَّمَ اللّه...);[29] و كسى را كه خداوند كشتن آن را حرام شمرده نكشيد. اگر از آغاز تا پايان به آيات و سورههاى قرآن نظرى بيفكنيم، خواهيم ديد كه قرآن، بهترين شيوهها را براى زندگى دنيايى همراه با سعادت به انسانها نشان داده است. زندگى همراه با عزت، سربلندى، برادرى و بزرگوارى، نه همراه با ظلم و بيداد و ستم. مىگويند: قرائت قرآن يكى از واجبات است و بايد قرآن را خواند. ما هم مىخوانيم، ولى چرا حال ما كه قرآن مىخوانيم با آن كسى كه نمىخواند فرقى نمىكند؟ من كه قرآن مىخوانم در امتحانات خود موفق مىشوم و آن هم كه قرآن نمىخواند، در امتحانات خود موفق مىشود، پس چه فايدهاى دارد؟ خداوند متعال مىفرمايد: (فَاقرَءواْ ما تَيَسَّرَ مِنَ القُرءان);[30] هر چه از قرآن ميسّر مىشود بخوانيد. قرآن، كتاب الهى و وسيله نجاتى است كه از طرف خداوند براى هدايت و تكامل انسانها نازل شده است، تا آن را بخوانند و بفهمند و با عمل به دستورهايش رستگار و سعادتمند شوند. بايد توجه كرد هر عملى اثر خاصى دارد. خواندن و انس با قرآن آثار فراوانى در انسان دارد و باعث رشد معنوى و بركت و موفقيت بيشتر در كارهاى وى مىشود و در نهايت، به بهترين راه هدايت مىشود، ولى اثر آن قبول شدن در امتحان نيست و اينگونه نيست كه هر كس قرآن نخواند در امتحان قبول نشود. قبول شدن در امتحان اثر و ثمره سعى و تلاش و كوشش انسان است. هر كس سعى و تلاش كند، درسش را خوب بخواند، امتحان را خوب پاسخ بدهد، قبول خواهد شد و هر كس تنبلى كند و درسش را نخواند در امتحان موفق نخواهد شد; چنانكه خداوند مىفرمايد: (واَن لَيسَ لِلاِنسـنِ اِلاّ ما سَعى * واَنَّ سَعيَهُ سَوفَ يُرى);[31] و اينكه براى آدمى پاداشى جز آن چه با كوشش خودش انجام داده نخواهد بود * و البته انسان پاداش سعى و عمل خودش را به زودى خواهد ديد. بنابراين شما كه قرآن مىخوانيد، از بركات و آثار خاص آن بهره مىبريد كه هزارانبار ارزشمندتر از قبولى در امتحان و مانند آن است، در حالى كه آنها كه از قرائت قرآن محرومند از اين آثار و بركات بىنصيبند. آيا با خواندن قرآن مىتوانم در درسهايم موفق بشوم؟ با توجه به اينكه داشتن حافظه قوى براى موفقيت در درسها مؤثر است، خواندن قرآن[32] و حفظ آن هم يكى از عوامل تقويت حافظه به شمار مىرود. پس خواندن و حفظ قرآن، خود باعث موفقيت در درسها مىشود; چنان كه تجربه دانشآموزان قارى و حافظ قرآن هم اين مطلب را تأييد مىكند. بايد توجه داشت كه خواندن وحفظ قرآن نبايد فرد را از تلاش و كوشش در درسها باز دارد، بلكه بايد با برنامهريزى منظم، هم به كارهاى قرآنى و هم به كارهاى درسىبرسد. الف) چه سورهاى را بهتر است براى اموات بخوانيم؟ ب) چگونه نيت كنيم؟ ج) آيا مىتوان ثواب خواندن قرآن را به روح مقدس يكى از چهارده معصوم(ع) هديه كرد؟ الف) خواندن هر سورهاى از قرآن براى مردگان مفيد و داراى ثواب است، ولى امامان معصوم(ع) فرمودهاند: بهتر است كه سورههاى: «الرحمن»، «يس»، «جمعه»، «قدر»، «معوّذتين» (ناس و فلق)، «اخلاص»، «مُلك» و يا «آيةالكرسى» و... خواندهشود.[33] ب) هنگام خواندن قرآن براى شخصى كه از دنيا رفته، همين كه نيت كنيد براى او مىخوانم كافى است. اگر شخصى قرآن را براى ثواب بردن خودش تلاوت مىكند، بايد به قصد قربت و نزديك شدن به خداوند باشد و اگر براى كسى ديگر و به نيابت از شخص مرده مىخواند و مىخواهد ثواب قرائت را به روح اموات هديه كند، باز قصد قربت به خداوند متعال لازم است. به اين ترتيب كه قرآن را به قصد قربت به خداوندمتعال تلاوت كند و ثواب آن را به روح اموات هديه نمايد.[34] ج) بله، مىتوان ثواب قرآن و اعمال خير و نيك را به روح مقدس پيشوايان معصوم(ع) هديه نمود و اين كار موجب مىشود ثواب عمل، چند برابر شود. آيا مىشود معناى قرآن را به جاى خود قرآن خواند و آيا ثواب آن دو يكى است؟ اگر بخواهيم از علوم و معارف بىكران قرآن بهره ببريم، شايسته است به ترجمه و تفسير آن توجه كنيم، تا در پرتو نور معارف الهى و عمل به آنها اجر و ثواب دنيايى و آخرتى را نصيب خود گردانيم. بايد بدانيم كه خواندن متن عربى قرآن، ثواب ويژه دارد و خواندن ترجمه قرآن، جاى آن را نمىگيرد. يكى از مسائلى كه در قرآن و روايات پيشوايان معصوم، مورد تأكيد فراوان قرار گرفته، خواندن و تلاوت قرآن كريم است و اين عمل، يكى از سنتهاى حسنهاى است كه علما و اوليا و بزرگان دين در طول تاريخ اسلام، به آن اهميت زيادى داده و بر آن تأكيد كردهاند; گو اينكه خواندن قرآن، سخن گفتن با پروردگار و شنيدن سخنان حضرت ذوالجلال است كه نه تنها ثواب و اجر دارد، بلكه زنگار را از دلها زدوده، قلبها را احيا و از فحشا و منكر منع مىكند. هر چند حقّ تلاوت، منحصر به خواندن نمىشود، امّا خواندن و عمل كردن مكمل يكديگرند. و اگر عمل كردن و حتى خواندن معناى آن، همراه با تلاوت نباشد، قلب انسان به تدريج مىميرد و يا مانند آهن زنگ مىزند. در آيهاى از قرآن (إنّ الّذين يتلون كتـب اللّه و أقاموا الصّلوة...) خواندن كتاب خدا مقدم بر نماز و زكات و انفاق آمده است. اميرمؤمنان(ع) يكى از صفات پرهيزكاران را تلاوت قرآن شمرده است.[35] پيامبر اكرم(ص) فرمودهاند: برتو باد به خواندن قرآن، چرا كه خواندن قرآن، كفّاره گناهان و نگهدارى از آتش و امان از عذاب آخرت است».[36] در خود قرآن، با الفاظ مختلف به خواندن قرآن دستور داده شده; براى مثال: (فاقرءوا ما تيسّر منه); آن چه مىتوانيد از آيات قرآن را بخوانيد.[37]
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: قرآن و عترتفرهنگی و مذهبیحلقه صالحین اعضای حلقه صالحین
برچسبها: زندگىِ ما چگونه و به چه علت با خواندن قرآن زيبا مىشود؟